Verloskundige Noushka Lammers over haar vak
“De combinatie van mijn werk op Terschelling met mijn werk in Leeuwarden is echt goud.”
Noushka Lammers woont met haar man en drie kinderen op Terschelling en deels in Leeuwarden, waar hun jongens momenteel naar school gaan. Haar werk als zelfstandig verloskundige doet ze in de weekenden op Terschelling en door de week werkt ze als verloskundig echoscopist en klinisch verloskundige (tweede lijn, onder verantwoording van een gynaecoloog) in het MCL in Leeuwarden.
Studie in Brussel en Amsterdam
Hoewel Noushka al jaren met liefde op Terschelling woont, is ze geboren en opgegroeid ‘aan het vaste land’ in Alphen aan den Rijn. Haar eerste kennismaking met het eiland was via een vakantie met een vriendin toen ze op het vwo zat. “Het eiland beviel me goed en het viel me op dat er veel vakantiewerk was. Iets om te onthouden, dacht ik. Omdat ik in Nederland twee keer werd uitgeloot voor verloskunde en geneeskunde, ging ik na mijn vwo-examen naar Brussel om daar verloskunde te studeren. Maar ik had algauw in de gaten dat ik met het behaalde diploma in Brussel niet het werk kon doen dat ik graag wilde. Omdat het zorgsysteem in België anders is, studeer je daar af als gespecialiseerd verpleegkundige en neem je niet zelf alle beslissingen. Terwijl je in Nederland zelfstandig paramedicus bent als verloskundige. Na twee jaar ben ik daarom gestopt in Brussel en heb ik me opnieuw aangemeld voor de studie in Amsterdam, waar ik toen wel werd aangenomen. Omdat mijn zomer hierdoor langer was dan gepland, ging ik aan het werk op Terschelling. Een aantal jaar later ontmoette ik daar mijn huidige man en zo ben ik aan het eiland blijven plakken.”
Aan het werk
Maar de studie verloskunde in Amsterdam ging natuurlijk door. Dus pendelt Noushka heen en weer tussen eiland en vaste land. Als ze is afgestudeerd gaat ze eerst wonen en werken op Texel waar ze samen met een collega een eigen verloskundepraktijk opzet. Na een aantal jaar gaat ze terug naar Terschelling, trouwt met haar eilander liefde Johan en samen krijgen ze drie zoons: Casper, Myrón en Joas. Daarna gaat ze aan de slag als klinisch verloskundige in het MCL in Leeuwarden. “Ik heb ooit de wens gehad om een zelfstandige praktijk te starten op Terschelling, maar een samenwerking met alle huisartsen toentertijd bleek lastig. Daarnaast ontdekte ik ook wel dat je als solist op zo’n klein eiland altijd dienst hebt. Je hebt dan eigenlijk nooit vrij, dus die gedachte liet ik varen.”
Verloskundige op Terschelling
Maar in 2008 benaderde huisarts Jeroen van Helsdingen van huisartsenpraktijk West Noushka met de vraag of zij bij hen aan de slag wilde als verloskundige. En inmiddels, sinds april dit jaar, is er ook een samenwerking met huisartsenpraktijk Midsland. “Het was duidelijk dat fulltime werken op het eiland niet lukte, daarvoor hebben we jaarlijks te weinig zwangere. Daarom werk ik in de weekenden als verloskundige op het eiland en dit combineer ik met mijn werk in Leeuwarden. Het ene weekend werk ik vanuit de praktijk op West en het andere weekend vanuit de praktijk in Midsland. Een goede combinatie want op deze manier krijgen alle zwangere vrouwen die op het eiland wonen, naast de controles van hun huisarts, ook verloskundige zorg bij mij. Ik ben enorm dankbaar dat ik de kans heb gekregen mijn werk op het eiland te doen.” Ook de techniek op het eiland is eindelijk een beetje meegegroeid, vertelt Noushka met een lach. “Die handgeschreven persoonlijke zwangerschapskaarten konden echt niet meer. Sindskort gaat alles digitaal met een softwareprogramma waar zowel de huisartsen als ik in werken. Ook hebben we met een subsidie van de gemeente Terschelling en het Iepen Mienskipfonds nieuw echoapparatuur en een CTG-apparaat kunnen kopen. Dat is echt een feest.”
Gouden combinatie
Het is bijzonder om als verloskundige te werken op een eiland, legt Noushka uit. “Hier weet bijna iedereen wie ik ben dus dat maakt de situatie anders dan mijn werk in het ziekenhuis. Maar wat ook heel leuk is, als ik bij het schoolplein stond om mijn kinderen op te halen, zag ik allemaal kinderen die ik ooit als baby heb zien groeien, en sommigen ook geboren heb zien worden. Het is leuk dat je die kinderen waarbij je ooit als verloskundige betrokken bent geweest, later terugziet of hen tegenkomt in je dagelijkse leven. Je ziet ze na de geboorte ook opgroeien, dat heb ik aan de vaste wal veel minder. Een ander verschil is dat ik in Leeuwarden juist veel bevallingen begeleid, maar op het eiland eigenlijk alleen de begeleiding doe van de zwangere tot de bevalling omdat men daarvoor naar de wal gaat. Soms kom ik eilander dames weer tegen in het MCL, dat is altijd gezellig. De combinatie van mijn werk op Terschelling met mijn werk in Leeuwarden is echt goud. Op deze manier kan ik mijn hele vak blijven beoefenen, van zwangerschapscontroles tot bevallingsbegeleiding en het kraambed.”
Bevallen aan de wal
Bevallen op het eiland gebeurt – in principe – niet meer sinds 2011, naar een besluit van de huisartsen. Dit omdat je op het eiland niet verzekerd bent van snel vervoer in noodgevallen. Daarom gaan alle vrouwen naar een ziekenhuis die ze zelf mogen kiezen. “Inderdaad, dat is de insteek. In principe moet iedereen altijd naar de wal om te bevallen, tenzij het bijvoorbeeld gewoon te snel gaat. Ja, dan smul ik er natuurlijk van als er een mooie thuisgeboorte is die iedereen overkomt.” En daar heeft Noushka er zelf ook al een aantal van mogen meemaken.
Met de heli
Ondanks dat het jammer is voor de vrouwen die een thuisbevalling ambiëren en ook voor het feit dat er op deze manier geen ‘Terschellingers’ meer worden geboren omdat de ouder het kind moet aangeven in de gemeente waar het wordt geboren, staat Noushka wel achter de beslissing. “De meeste vrouwen gaan, als de bevalling zich aandient, met de heli naar de wal. Of, in geval van een geplande geboorte, gewoon met de boot. Maar er zijn altijd situaties waardoor de heli niet kan gaan, denk aan mist of storm, en ook de reddingsboot kan wel eens niet uitvaren. Als er dan iets misgaat tijdens een thuisbevalling, ja dat wil je niet. Wanneer er geen heli gaat duurt het namelijk anderhalf uur tot je op plaats van bestemming bent aan de vaste wal. Er zijn situaties die lenen zich hier echt niet voor, die hebben snellere actie nodig. Daarom ben ik blij dat ik, omdat ik ook in het ziekenhuis werk, getraind ben in gecompliceerde situaties. Bijvoorbeeld bij hevig bloedverlies of een kindje dat even hulp nodig heeft bij de eerste ademhalingen. Omdat ik deze ervaring heb ben ik er niet zo bang voor, mocht toch zoiets gebeuren op het eiland.”
Mooiste van het vak
Haar interesse in verloskunde wordt al vroeg gewekt, vertelt Noushka. “Als kind vond ik het altijd al wonderlijk dat er een kind kan groeien in de buik. Ik was van jongs af aan al gefascineerd over hoe dat kan. Ik las er een boek over met veel afbeeldingen erin en dat heeft me nooit echt meer losgelaten. Het feit dat er een kind kan groeien in de buik en geboren wordt is het mooiste wat er is, dat vond ik toen ik klein was al en dat vind ik nu nog steeds.” Op de vraag wat het mooiste is aan haar beroep als verloskundige antwoord ze na even nadenken: “De kracht van een vrouw die aan het baren is, is een van de mooiste processen om te begeleiden en te ondersteunen. Maar ook het contact met mensen in een hele kwetsbare periode van hun leven en hen vertrouwen geven dat het goed gaat. Het mooiste is als zij vol vertrouwen het proces aangaan en hun kind op de wereld zetten en verwelkomen. En dat ik daarbij mag zijn natuurlijk, dat is altijd weer bijzonder.”
