Jaarlijkse paardenrace op het strand vernoemd naar scheepswrak Cyprian

Jaarlijks wordt op het Terschellinger strand de Cyprianrace gehouden, een race voor paarden en pony’s. Dit jaar was dat zondag 20 augustus. Vroeger was het een harddraverij, tegenwoordig een soort hindernisrace met paard/ponycombinaties, waarbij één van de twee het water in gaat.

Het vergaan van een schip voor de Terschellinger kust betekende voor eilanders dat het juttersbloed begon te koken. Zo’n ramp betekende vaak extra inkomen afhankelijk van de spullen die aanspoelden. De mannen met paarden gingen dan zo snel mogelijk naar het strand.

De Cyprian verging in 1905 voor de kust ter hoogte van Midsland. Met de Cyprianrace wordt de herinnering aan deze scheepsramp en de redding met behulp van paarden van 14 opvarenden tot op de dag van vandaag in ere gehouden.

Het Noorse driemastbarkschip was 118 jaar geleden onderweg van het Schotse Glasgow naar het Deense Aarhus, geladen met steenkolen. Tijdens een zware storm raakte het schip lek, waarna de bemanning het schip wilde laten stranden.

Meer schepen waren in moeilijkheden gekomen en dat was de Terschellinger bevolking niet ontgaan. Op het strand waren veel mensen met paarden en karren aanwezig. Zij waren al druk doende om grote hoeveelheden aangespoeld hout te bergen, deklasten van andere schepen die voor de kust van Terschelling in de problemen gekomen waren.

Bij de reddingsactie van de 14 bemanningsleden van de Cyprian speelden paarden een grote rol. Het volgende staat op de site van het Wrakkenmuseum:

“Toen schipper Pals van de Midslander roeireddingboot het schip zag naderen, liet hij onmiddellijk de roeireddingboot aanrukken. Toen de Cyprian de grond raakte bij paal 7, bleef de bodem vastzitten en het bovenste deel van het schip dreef oostwaarts met daarop de 14 doornatte schipbreukelingen. De reddingboot ging te water maar raakte lek door het ronddrijvende hout en moest terugkeren. Het wrak strandde tenslotte bij paal 10 op enkele tientallen meters van het strand en brak in twee stukken, de drie masten gingen overboord en lagen ernaast in zee.

Toen gingen drie mannen te paard in zee en uiteindelijk slaagde de toen 20-jarige Jan Kooyman uit Baaiduinen erin een verbinding met het strand tot stand te brengen. Langs deze lijn kon men uiteindelijk met de gerepareerde reddingboot het wrak bereiken en de 14 doornatte Noren aan boord nemen. Er was toch nog een slachtoffer, het scheepsvarken spoelde aan op het strand van Formerum en werd ter plaatse geslacht! De Formerummer boer Jan Smit kocht het wrak van de Cyprian en bouwde in 1906 op Formerum zuid een nieuwe boerderij, waar sinds 1992 het Terschellinger Wrakkenmuseum in gevestigd is.”

Zo is de Cyprianrace vooral een ode aan de onverschrokken mannen, die met gevaar voor hun eigen leven en dat van hun paarden ervoor zorgden dat de 14 bemanningsleden gered konden worden.