Lifeguards hadden rustige zomer

Het seizoen zit erop, de KNRM lifeguards zijn naar huis. Niet alleen op Terschelling, maar ook op Ameland, Vlieland en Schiermonnikoog, waar de KNRM verantwoordelijk is voor het bewaken van de stranden. Coördinator op Terschelling is Peter van de Linde, hij kijkt terug op een goed seizoen. “We hebben veel stranddagen gehad, waarbij de wind rustig was en er niet al te hoge golven waren. En er hebben zich gelukkig geen ernstige ongelukken voorgedaan.” Lifeguards doen er alles aan om ervoor te zorgen dat de strandgasten veilig kunnen recreëren en daar komt meer bij kijken dan je op voorhand zou denken, zo werd in het gesprek met Peter duidelijk.

15 jaar lifeguards op Terschelling

Het was dit seizoen voor de 15e keer dat er KNRM lifeguards op Terschelling actief waren en al die jaren fungeerde Peter als coördinator. “Daarvoor deed de gemeente Terschelling het zelf, maar zij kregen op een gegeven moment moeite met het werven van voldoende mensen. Toen werd de KNRM benaderd en namen wij deze belangrijke taak op ons.”

Internationale standaard

Toezichthouden op het strand gebeurt overal hetzelfde, zou je denken, maar niets is minder waar. Peter: “Er zijn verschillende manieren om toezicht te houden. Wij volgen de internationale standaard, die ook in landen als Engeland, Frankrijk en Australië wordt gevolgd. Dit betekent dat er tussen twee rood-gele vlaggen aan de waterlijn mag worden gezwommen. Binnen dit zwemvak houden de lifeguards actief toezicht aan de waterlijn. Het zwemvak is derhalve beperkt, maar zorgt er wel voor dat een lifeguard binnen 3 minuten ter plekke kan zijn om een mogelijk slachtoffer te redden. De meeste reddingsbrigades hebben een ander systeem, zij patrouilleren en wijzen mensen daarbij, net als wij doen, op de gevaren en ze hebben ook standaard een bootje achter de branding liggen.”

Muien

Met name muien zijn een gevaar, zo lezen we vaak in de pers als er iemand in de problemen is gekomen. Een mui is een sterke stroming tussen twee zandbanken. Een gegeven dat door veel mensen niet wordt gezien of wordt onderschat, zo denkt Peter. “Met de vlaggen geven we aan waar we weten dat er geen muistroom is. Daar is het volgens ons het meest veilig om te zwemmen. Het is echter niet zo dat je alleen daar mag zwemmen, maar we hopen wel dat iedereen ons advies, dus zwemmen tussen de vlaggen, wil opvolgen. Ja, het komt voor dat mensen buiten het afgebakende gebied gaan zwemmen en dan in een mui terechtkomen. Ze worden dan verrast door de stroming, waarna er vaak paniek uitbreekt en juist dat is de grootste vijand wanneer je in de problemen komt.” Ook aflandige wind kan voor vervelende situaties zorgen, wanneer een rubberbootje, luchtbed of plank ongemerkt de zee opdrijft.

Zwemtest

Lifeguards moeten een selectieprocedure volgen, waarin wordt gekeken of je geschikt bent. Een zwemtest behoort tot de procedure, maar ook of je in een groep kunt samenwerken. “Elk jaar werven we actief, want het is nog niet zo gemakkelijk om voldoende goede mensen te vinden. Op Terschelling hebben we drie locaties: West aan Zee (paal 8), Midsland aan Zee en Formerum. De laatste twee worden bemenst door drie lifeguards, op West, waar het wat drukker is, zitten vier lifeguards. Midsland en Formerum zitten sowieso wat dichter bij elkaar, zij delen de auto en de reddingwaterscooter.”

Rustig seizoen

De lifeguards kunnen op een goed seizoen terugkijken, zo maakten we al duidelijk. “Calamiteiten zijn uitgebleven, dat is in het verleden wel eens anders geweest. Ja, er zijn wel eens mensen verdronken, waarschijnlijk door de muien. Er waren wel lifeguards aanwezig, maar als mensen in paniek raken en water binnenkrijgen, telt elke seconde.”

Campagne

Vanzelfsprekend wordt er voorlichting gegeven om mensen op de gevaren te wijzen. Zo liep dit seizoen de campagne: Wie checkt jou. Oftewel, ga niet alleen de zee in, zorg ervoor dat je of met z’n tweeën bent of iemand op het strand jou in de gaten houdt. Peter: “Bij de start van de dag delen we altijd polsbandjes aan kinderen uit en leggen we de betekenis van de vlaggen uit. Het enige wat rest is dat we hopen dat mensen onze aanwijzingen opvolgen, zodat we met elkaar een veilig strandbezoek kunnen realiseren.”

Opvolging van de regels

Wanneer mensen toch buiten de vlaggen gaan zwemmen, denken andere mensen vaak dat dit ook wel kan. “Ik zeg niet dat ze niet weten wat ze doen, maar een volgende kan juist onwetend zijn. Ik denk dat de kennis van de vlaggen onvoldoende is. Maar, ik zou ook niet weten hoe we het nog beter onder de aandacht kunnen brengen. Uiteindelijk is het strand van iedereen, daar veranderen we niets aan.”

Eind september begint de werving voor het seizoen 2025. Ben jij geïnteresseerd? Kijk dan even op www.knrm.nl.

Ervaringen van lifeguard Marieke

Marieke Hanselaar was dit jaar voor het tweede jaar lifeguard op Terschelling. Ze kijkt met veel plezier op het seizoen terug. “Het was veel mooier weer dan vorig jaar, waardoor het ook wat drukker was. Door het rustige weer was de zee ook niet zo gevaarlijk, daar hebben we geluk mee gehad.”

Wat volgens haar wel opviel waren de vele kwallenbeten. Verder werd er iemand onwel, kregen mensen sneeën in hun voet en het meest bijzondere was wel de reanimatie van een hond. Marieke: “We zijn er voor mens en dier, dus ook hier hebben we bij geholpen. De hond had een bal keihard op z’n kop gekregen, waardoor hij buiten kennis raakte en onder water verdween. Iemand op het strand wist hoe de hond moest worden gereanimeerd en Peter was op dat moment ook op het strand. Hij is met de eigenaren naar de dierenarts gegaan. Ja, de hond heeft het overleefd.”

Actief bezig

Marieke is lifeguard geworden omdat ze een leuke zomerbaan zocht. “Ik ben een goede zwemmer en ben graag actief bezig. Bovendien ken ik de Waddeneilanden, dus dit is voor mij de ideale invulling van de zomer. Je bent elke dag lekker bij zee, loopt met je voeten in het zand, werkt in een leuk team en informeert mensen over wat ze kunnen verwachten.”

Volgens haar zijn sommige mensen eigenwijs en slaan ze tips in de wind. “De meeste mensen zijn onwetend, bijvoorbeeld over wat de vlaggen betekenen. Daarnaast doen veel mensen hun kinderen zwembandjes om de armen en dat is juist gevaarlijk. Met aflandige wind kun je dan de zee opdrijven en door de golven kunnen de bandjes naar de pols worden geslagen, waardoor je juist onder water kunt raken. Er is veel informatie overal op het eiland, het verbaast me dat zo weinig mensen dit lezen. Daarom informeren we op het strand ook zoveel mogelijk.”

Voor iemand die twijfelt of lifeguard iets voor hem of haar is, zegt Marieke: “Er is geen betere zomerbaan dan dit. Zon, water, strand, wat wil je nog meer; ik zou zeggen, gewoon doen.”

Tekst: Henk Poker / Foto’s: KNRM