‘t Behouden Huys, gewaardeerde schatkamer van het eiland
Een eiland vol verhalen, samengevat in museum ‘t Behouden Huys. Op West-Terschelling huist het museum dat de geschiedenis in woord en beeld fantastisch uitbeeldt. Anemoon Elzinga en Richard van der Veen van het instituut lichten de parels en de achtergronden van het museum toe.
WEST-TERSCHELLING
Vanaf de weg lijkt het huis behorende bij Commandeurstraat 30 op West veel op de andere huizen in deze nabij de haven gelegen straat. Achter de historisch ogende gevel huist echter een rijke verzameling. Een verzameling attributen, historische feiten, achtergrondinformatie en verhalen.
Veel musea in den landen hebben het moeilijk. “Die zitten echt in zwaar weer, maar wij gaan goed. Dat komt denk ik ook omdat we het geluk hebben op een eiland te zitten, mensen zoeken toch leuke dingen om te doen in de vakantie”, stelt Anemoon met gepaste trots. “Daarbij komt bij dat we een gemeentemuseum zijn, een museum dat ook echt gesteund wordt door de eilander samenleving”, vult Richard aan. “We zijn een van de mooiste visitekaartjes van het eiland. Een samenleving heeft een museum nodig, om terug te kijken naar het verleden, maar ook om naar de toekomst te kijken.”
Toekomst
Met die toekomst zijn ze bij het museum druk bezig. Eind 2024 komt er een nieuwe tentoonstelling ‘Roddels & Raadsels’, waarover nu nog niet te veel kan worden verklapt. Richard: “In algemene zin kunnen we zeggen dat we met onze tijd mee proberen te gaan. Vroeger waren er erg veel teksten in musea, dat was heel veel lezen. Nu proberen we bijvoorbeeld steeds interactiever te zijn, zonder dat we een soort Efteling gaan worden. We willen dat de bezoekers aan de hand van de objecten onze geschiedenis gaan beleven en zoeken steeds naar vormen die aansluiten bij ons hedendaagse publiek, zonder daarbij een soort van knopjesmuseum te worden.”
In ‘t Behouden Huys, waar zeven beroepskrachten parttime rondlopen, komen drie disciplines bijeen. Naast een museum is het ook het Historische centrum van het eiland én de plaats waar digitaal erfgoed wordt verzameld. “Dat is belangrijk, omdat we anders informatie verliezen”, duidt Anemoon, die er sinds een kleine vijf jaar werkt. Haar gesprekspartner is iets langer aan het museum verbonden, nu zo’n 38 jaar. “Wat ik hier zo mooi vind, is dat we samen het museum nog mooier kunnen maken.”
Kracht
Grote kracht van ‘t Behouden Huys zijn de vele vrijwilligers en de flexibiliteit van het team medewerkers. Anemoon: “We doen het met elkaar en denken in oplossingen in plaats van problemen. We hebben ook veel creativiteit in ons team. Dat helpt enorm.”
Naast de verzameling, die in 2022 nog werd uitgebreid met een schitterend verhaal over de Lutine, besteedt het museum ook veel aandacht aan educatie. Richard: “We hebben verschillende thema’s uitgewerkt voor geschiedenislessen op school. In de algemene geschiedenisles komt de geschiedenis van Terschelling doorgaans niet voor, terwijl de leerlingen op een heel speciaal stukje wonen. Dat willen we ze meegeven.”
Meest dierbare object is volgens Richard, die de conservator is, een schilderij van kapitein Bakker. “Dat kregen we in 2018. Het is een heel mooi schilderij, en van de periode voor 1800 hebben we niet zo heel veel. De beschrijving ervan klopte en in mijn ogen heeft de 18e-eeuwse Terschellinger met dat schilderij een gezicht gekregen.”
Anemoon kiest op haar beurt voor een heel ander object. “Dat is het sinaasappeltje. Dat is misschien niet zo voor de hand liggend, maar velen kennen het. Dit is eenvoudig, maar symboliseert een mooi verhaal. Kijk, we zijn geen Rijksmuseum hier, ook niet qua objecten.”
Het sinaasappeltje is een gedroogde sinaasappel die afkomstig is uit een Engelse bommenwerper die na een noodlanding in januari 1942 op het strand een noodlanding maakte. Hierbij kwamen twee Engelse vliegeniers om het leven. Bij één van hen werd een sinaasappel uit zijn overall gehaald.”
Gevel
Wensen heeft het duo ook. “We willen kijken of we aan de buitenkant beter kunnen laten zien wat voor moois er binnen allemaal te bezichtigen is”, stelt Anemoon. “Niet dat je aan grootscheepse veranderingen moet denken, maar nu zien sommige mensen aan de buitenkant niet eens wat voor een mooi museum we hier hebben.”
Complimenten worden vaak ontvangen door vrijwilligers en medewerkers van het museum. Richard: “De mooiste reactie? Dat vond ik toch wel iemand die uitriep ‘wat zijn jullie toch een eigenzinnig museum, net als Terschelling zelf.’ Een groter compliment kon je ons eigenlijk niet geven.”
Uitdagingen genoeg dus aan de Commandeurstraat de komende tijd. Richard: “We proberen elk jaar iets nieuws aan de collectie toe te voegen, dan heeft het voor bezoekers ook zeker zin om nog eens terug te komen.”
Het slotwoord is voor Anemoon: “Als het eiland vol is en het is slecht weer, dan hebben we hier een probleem, om de hoeveelheid gasten die het museum dan wil bezoeken”, schetst ze met een lach.
Maar ook daar gaat het team aan de Commandeurstraat vrolijk mee om. Een grote dosis flexibiliteit en creativiteit, achter die trapgeveltjes met een rijke verzameling attributen en verhalen.
